15-01-2016

Goed doen is iets anders dan iets goed doen


Sinds 2012, na de verkiezingen is er veel veranderd in Senegal. Na 21 jaar twijfel en politiek steekspel. Is de wet op de decentralisatie van de overheid ingevoerd. Acte 3. Er is eveneens hardhandig afgerekend met het bewind van de vorige president. Vriendjes politiek en de hevige groei van de informele economie hebben in die periode voor een toename van de corruptie gezorgd. Al vanaf de 2008 crisis trekken buitenlandse NGO’s en kleine 'goed doen' stichtingen zich terug. Enerzijds vanwege de economische crisis in de donerende landen. Anderzijds vanwege de cultuurverschillen en communicatie problemen laten deze grote en kleine hulporganisaties een spoor van niet afgewerkte NGO projecten achter. 

Toch zorgt de algehele schoonmaak ingezet door de huidige regering voor een aanmerkelijke groei van de economie. De informele handel staat onder grote druk door een groot gebrek aan cash geld. De enorme hoeveelheid importvoedsel en handels materialen zoals nieuwe kleding, gebruikte kleding, textiel, elektronica eigenlijk alles wat voor het dagelijks leven word gebruikt komt dagelijks per schip of vliegtuig aan. De overheid heft flinke importbelastingen die van te voren afgerekend moeten worden. Ook over de vele containers met ‘hulpgoederen’. 

De overheid had inmiddels goed door dat er duizenden nep-stichtingen waren opgericht die geen ander doel hadden dan handel in gebruikte goederen. Het huidige belastingbeleid zorgt er tevens voor dat alleen de zeer grote NGO' s na veel papierwerk, van belasting vrijgestelde goederen kunnen ontvangen. De kosten van de aanvraag en de benodigde uren om te 'onderhandelen' lopen echter ook op tot soms duizenden euro's en staan vaak niet in verhouding tot de waarde van de 'gratis' goederen. 

De diaspora stuurt door de crisis minder consumptiegeld naar hun familie in Senegal. Of investeert alleen nog in nieuwbouwhuizen en/of commerciële bouwprojecten. Die later huur opleveren of bij verkoop voor nieuw bouwkapitaal zorgen. Ondanks de ogenschijnlijke economische groei is het onderwijs kwalitatief onder de maat en is de werkeloosheid onder jeugdigen tussen 18 en 35 jaar toegenomen. Het werkeloosheidspercentage ligt rond de 90% bij deze zeer grote groep jongeren (circa 4 miljoen). Het land en met name de kansarme groeperingen hebben nog steeds zeer te lijden onder de corrupte mentaliteit van veel van hun landgenoten. Corruptie die veel ontwikkelingen ernstig afremmen.

Buitenlandse donateurs hebben vaak geen idee van de soms buitengewoon moeilijke omstandigheden en marges waar binnen geleefd en gewerkt moet worden door de lokale bevolking die geen deel uitmaakt van de circa 5% grote elite die het geld en de macht onderling verdelen.


Ook onze kinderprojecten zijn in de afgelopen 10 jaar met voortdurend dalende jaarinkomsten geconfronteerd. In 2015 is er 8.128 Euro in Senegal vanuit Europa ontvangen. Waaronder een bedrag van 5000 Euro uit Rotterdam om de aankoop van een terrein in Sandiara te financieren. In Senegal heeft Association BioSoleil voor aanvulling van de noodzakelijke budgetten gezorgd. Vanaf begin 2012 heeft het voormalig DakarKids bestuur in Senegal een nieuwe strategie uitgezet. Waaronder het opzetten van land en tuinbouw projecten die enerzijds voor werkgelegenheid zorgen, anderzijds voor budgetten die  het blijven helpen van kinderen in moeilijke situaties mogelijk maakt. 

En wie is toch die trouwe Nederlandse donateur die elke maand het budget uit eigen zak tot 100% aanvult? En daardoor sinds 10 jaar de grootste donateur is.

Tevens bleek dat door de toegenomen economie er minder behoefte is aan de relatief kostbare internaatsopvang zoals bij de Dakarkids en BioKids huizen. Tijdelijke opvang en ondersteuning met onderwijskosten zijn de belangrijkste activiteiten geworden. Evenals maandelijkse bedragen voor Kids die in een gastgezin geresocialiseerd worden. Sinds juli 2015 vangen wij geen jongens meer op. Behalve in bijzondere gevallen. Villa BioKids is sindsdien beschikbaar voor de opvang van meisjes. Maar het Senegalese bestuur is er tot zover niet in geslaagd voldoende financiële middelen bijeen te krijgen om met het meisjeshuis van start te kunnen gaan.

Er waren ook tegenslagen. In 2013 hebben wij vanuit Nederland een aanzienlijk bedrag ontvangen om een auto met 8 plaatsen te kunnen aanschaffen. De auto is met contract op naam gezet van de chauffeur, een van de oudere Dakarkids. Door betaalde ritten uit te voeren voor BioKids en BioSoleil en anderen zou hij maandelijks een aanzienlijk bedrag in de kas van de opvanghuizen kunnen storten. Door onoplettendheid van de chauffeur is de motor twee maanden later verloren gegaan. En was er 7000 Euro nodig om de auto te repareren. Dit bedrag is aan de chauffeur geleend. De zoektocht naar een nieuwe motor en andere onderdelen is na meer dan een jaar op niets uitgelopen. Dus geen inkomsten maar extra kosten. 

De chauffeur heeft vervolgens het casco van de kapotte auto verkocht. En dat geld besteed aan een andere gebruikte forse auto. Het bleek een miskoop te zijn. Opnieuw heeft de chauffeur geld geleend van BioKids om reparatie's te verrichten. Meer dan 3000 Euro. Zijn totale schuld aan BioKids is opgelopen naar 10.700 Euro. Een bedrag waarvan hij beloofd heeft het terug te betalen.  Onlangs heeft het bestuur hem de wacht aangezegd. Hij mag niet meer in de Villa wonen. Hij moet een reguliere baan gaan vinden en maandelijks een bedrag naar draagkracht terug gaan betalen. 


Positiever zijn de ontwikkelingen rond BioSoleil en BioKids. BioSoleil is in 2012 opgericht om banen te creëren inclusief opleidingen binnen de land en tuinbouwsectoren. Hier kunnen de ouder geworden BioKids ook van profiteren. Wij hebben in de afgelopen 10 jaar circa 900 Kids opgevangen of verder geholpen. Met lede ogen moesten wij aanzien dat zij ondanks een goede schoolopleiding, weinig kans op werk hebben. Daar hebben wij nu een antwoord op.

BioSoleil staat voor banen, opleidingen en bevordering van de biologische land en  tuinbouw. BioKids staat voor het begeleiden en ondersteunen van met name plattelandskinderen in de 22 dorpen waar BioSoleil projecten opzet  De BioSoleil organisatie bestaat ondertussen uit circa 25 consultants. Gesteund door een groep van meer dan 4000 sympathisanten. 

BioSoleil consultants zijn resultaat gerichte personen die per reëel gewerkt uur betaald worden door opdrachtgevers zoals de overheid, bedrijven en stichtingen. Activiteiten zijn het geven van adviezen en begeleiden van projecten die duurzame biologische land en tuinbouw willen bedrijven. De aanpak van BioSoleil is innoverend en gericht op lange termijn duurzaamheid en vraagt daarom in aanvang meer tijd en geld. Maar levert op termijn duurzame banen en projecten op. Meer lezen kan hier.

Sinds september 2015 wordt er gewerkt aan een subsidieaanvraag bij de Europese Commissie in Dakar. Samenwerken met overheid bleek een onmogelijke opgave te zijn. Uitgevoerde opdrachten worden veelal pas na negen maanden betaald en vaak onvolledig. Hierdoor heeft BioSoleil regelmatig een financieringstekort terwijl er wel doorgewerkt moet worden. De voorwaarden van de EU commissie zijn echter uiterst stringent. De commissie vraagt een document van momenteel meer dan 600 pagina's. Voor een project in 22 dorpen. Het accent ligt op het creëren van 1600 banen. 22 proefterreinen van 50 hectaren, 23 schooltuinen en 23 volkstuinen voor ouderen. 

Om de biodiversiteit van het over algemeen sterk geërodeerde land te bevorderen wordt bij elk project eveneens 30% herbebost. Als de 50 hectaren projecten eenmaal zijn opgestart leveren zij 60 betaalde banen op en de winsten uit de productie van land en tuinbouwproducten vloeien naar de speciaal opgerichte coöperaties die ook werkgever zijn. Winsten die ingezet kunnen worden voor de bouw van gezondheidscentra, scholen en andere gemeenschapsvoorzieningen. 

In de afgelopen twee jaar werd het duidelijk dat er in Senegal een groot gebrek is aan duurzame materialen. Chinese of Indiase land en tuinbouw machines zijn geen duurzame optie. Gebouwen en schuren van lokaal beton met ijzeren onderdelen uit India en of China zijn opnieuw geen duurzame optie voor de projecten. BioSoleil heeft een duurzame bouwsteen ontwikkeld met specifieke thermische kwaliteiten. Waaronder het weghouden van de buitenwarmte in het interieur van het gebouw. 



Het eerste gebouw met dit type baksteen wordt in het dorp Yayeme neergezet. Als dagverblijf met opslag en droogkamers voor de vernieuwde lokale volkstuin. Waar meer dan 120 senioren hun eigen groenten kunnen gaan verbouwen. Groenten die hard nodig zijn om het vaak vitaminen arme voedsel aan te vullen. Door gebrek aan lokaal verbouwde gezonde voeding hebben ouderen en kinderen vaak onnodige kwalen die met dure antibiotica worden bestreden.

In Yayeme werkten wij samen met een NL stichting die al meer dan 20 jaar kleine projecten uit laat voeren in een wijkgedeelte van Yayeme. Een samenwerking die echter steeds moeizamer is gaan verlopen. Tijdens onze vele bezoeken aan het dorp vingen wij veel roddels op. De NL stichting zou alleen bepaalde families bevoordelen en ander geklets. BioSoleil heeft hiervan onmiddellijk afstand genomen. En de bevolking duidelijk gemaakt dat BioSoleil 100% Senegalees is. En zich inzet voor iedere organisatie die de economie en het sociale leven in de gemeenschap versterkt door concrete werkzaamheden.  



BioSoleil is echter ook een lerende organisatie in opbouw met een no-nonsense aanpak. Het ontwikkelen en opzetten van blijvend duurzame projecten vraagt immers meer tijd en investering dan de vaak te snelle en weinig duurzame aanpak van kleine goedbedoelende buitenlandse organisaties die te weinig kennis hebben van lokale tradities en overlegstructuren. Vernieuwing vraagt ook om een mentaliteitsverandering. De gratis hulpgeld bronnen uit Europa drogen op. De bevolking moet nu zelf aan de slag en eigen bronnen creëren. Ook in Yayeme is er meer dan voldoende land en tuinbouw grond om iedereen aan eten en inkomen te helpen.

Maar Stichting Support Yayeme uit NL heeft haast. In 2015 ontvingen wij meer dan 524 berichten uit Boxtel. Waaronder mails en vragen via FB. Die moeten elke keer vertaald worden in het Frans. Doorgesproken worden. Beantwoord worden. Hier zijn 100den uren mee gemoeid. Tegelijkertijd vernemen wij de grote moeilijkheden om fondsen te werven in NL. Mislukte grote acties. Geslaagde kleine acties. “Vandaag 30 potten jam verkocht op een lokale markt in Limburg”. Allemaal leuk, aardig en liefdevol. Maar BioSoleil heeft gewoonweg geen tijd om al die kleine vraagjes en goedbedoelde tips te beantwoorden. Het plan is immers bekend evenals de tijdlijn. 

De toon uit Boxmeer veranderd. Er wordt neerbuigend gedaan over de inspanningen van BioSoleil. Er worden verdachtmakingen gelanceerd. De BioSoleil collega's hebben besloten geen aandacht meer te schenken aan het opgewonden gedoe uit Boxmeer. Hun partner is immers Association Jardin Support Yayeme.

Wilde Ganzen NL heeft de BioSoleil bijdrage aan het Yayeme project goedgekeurd en BioSoleil  een bedrag van bijna 4800 Euro overgemaakt. Op basis van een door BioSoleil getekende overeenkomst. Het bedrag dekt voor circa 40% het benodigde budget om de tuin volledig in te richten. 



Het volkstuinproject is de gezamenlijke inspanning van St. Yayeme NL, Wilde Ganzen NL én BioSoleil Senegal. St. Yayeme beschouwd het echter als hún idee en hun geld? Maar heeft nauwelijks voldoende fondsen kunnen werven om het gehele project te dragen. De volkstuin is dit maal een project wat wél door de gehele dorpsgemeenschap van Yayeme wordt gedragen middels leden en vertegenwoordigers uit het gehele dorp. Toch beschouwen Association Jardin Support Yayeme en BioSoleil het volkstuin project als een zeer kleinschalig project. 

Er is een groter gemeenschappelijk belang. Association Support Yayeme wil immers graag mee participeren in het grote werklozenproject van BioSoleilSenegal. Een lokale tuinderij op 50 hectaren die zorgt voor 60 betaalde arbeidsplaatsen. Wel is leuk dat de volkstuin met het mooie duurzame gebouw als voorbeeldproject kan dienen voor de andere 22 deelnemende dorpen.

St. Yayeme weet dat BioSoleil in nauwe samenwerking met de mede op hun initiatief opgezette lokale Association Jardin Support Yayeme werkt aan een plan om de jeugdwerkeloosheid in Yayeme te bestrijden. De Stichting in NL ziet dat vreemd genoeg niet als ontwikkelingswerk waar zij als NL stichting een bijdrage aan zouden kunnen leveren? Wil de NL stichting dan liever blijven functioneren zoals voorheen? Voorheen voerden aangetrouwde familieleden van de NL stichting hun plannen uit. Hierdoor dacht de bevolking dat het een familieaffaire was en niet was bedoeld voor de gehele bevolking. 

Enige jaren terug heeft de NL stichting 35.000 euro NL donateurs uitgegeven aan een volstrekt onnodig en  overbodige waterzuiveringsinstallatie. Hun luchtige excuus voor dit zeer grote verlies van donateursgeld was dat er onderlinge jaloezie in de dorpen het falen van het project zou hebben bevorderd. Dus jaloezie door ondankbare jaloerse Afrikanen. De opmerking van de NL voorzitter worden door de lokale bewoners als grievend en racistisch ervaren. Maar men is alhier gewoonweg te beleefd om dat te uiten. Natuurlijk worden 'de druppels op de gloeiende plaat' gewaardeerd op het dorp. Maar het is géén ontwikkelingswerk. 


























Ondertussen is er gewoon waterleiding in alle dorpen aangelegd. Evenals elektriciteit. Iedereen kan dus in eigen tuin of huis een latrine en wasinrichting aanbrengen. De NL stichting wil echter nog steeds geld inzamelen voor centraal aangelegde latrine's? Wie heeft daarom gevraagd? De eerste reeks door de NL stichting aangelegde latrine's waren 100% duurder dan de gangbare lokale bouwprijs. Daarnaast blijkt dat niet de 'hele bevolking' maar een zeer klein percentage bewoners gebruik maakt van de latrine's. 

Bovenstaand illustreert het grote gebrek aan kennis én respect voor de lokale overlegstructuren, vaak gepaard aan gebrekkige kennis van de lokale talen en het Frans. Anderzijds zijn de pretenties van de NL stichting fors. In hun website worden hun bijdragen geroemd als 'grote' bijdragen aan de ontwikkeling van het dorp. Maar is dat wel zo? Hoe zwaar telt een bijdrage van pakweg 10.000 Euro op een bevolkingsgroep van circa 2000 inwoners. 

Senegal staat vol met onafgebouwde schooltjes, gezondheidscentra'tjes, tuinen en verlaten latrines. In 2014 werden wij benaderd door een Duitse mijnheer. Die had ook een stichting. Hij heeft BioSoleil 100den adviezen gevraagd. Die heeft hij gekregen en uit kunnen voeren. Hij beloofde BioSoleil te helpen met fondsen. Hij gaf privé voorschotten. BioSoleil stuurde voorstellen naar Duitse organisaties. Die had hij aangedragen. 

Achteraf bleek dat de zijn projecten zijn persoonlijk eigendom zijn. Dus misbruik van donatie gelden. En dat hij de privé voorschotten terug wilde hebben en niet wilde verrekenen met de facturen van BioSoleil omdat zijn broer ziek was. Het was dom van BioSoleil om geen goed contract met hem te maken. Hij heeft zijn geld terug. BioSoleil heeft geleerd. In april/mei zal de Duitse mijnheer zich moeten verantwoorden bij de rechtbank in Dakar.


De voorzitter uit Boxmeer gaat via de BioKids Facebook pagina contact zoeken met partners van BioKids en BioSoleil. Hij schrijft opgewonden verhalen die op onwaarheden berusten. Er ontstaan roddels. Bijvoorbeeld via een Amsterdamse half werkeloze Taxibestuurder. Die een  stichting heeft opgericht om kinderen aan voetbalkleding en voetbalschoenen te helpen op de Filipijnen. Dat lukte bepaald niet. De voorzitter van de kleine stichting, was ook penningmeester en secretaris. Er ontstond contact. Of wij belangstelling hadden voor een grote partij voetbalkleding voor onze voetbalscholen. 


Graag, mooi aanbod! De Amsterdamse stichting had geen geld voor het transport. Ondertussen werd duidelijk dat de Amsterdamse voorzitter er van droomde een betaalde baan te creëren. En of wij tips hadden. Hij sprak echter geen Frans maar wilde toch op kosten van zijn stichting voetballessen komen geven. Via een groot bedrijf werd er sponsoring geregeld voor het transport van 12 pallets met kleding. Restpartijen van sportkleding fabrikanten. 

In april 2014 was de Nederlandse woordvoerder in de gelegenheid om de te schenken voetbalkleding in Nederland te bekijken. Opvallend was de grote hoeveelheid trainingspakken voor volwassenen. Er werd in Dakar een import procedure op gang gezet. De Senegalese douane eiste dat de ontvangers een erkende club zou zijn die eveneens in de eerste devisie zou spelen. De ontvanger werd FC Renaissance Yoff en niet Dakarkids of Mamasport of FC Sandiara. Maanden gingen er voorbij om alle stempels en papieren te verzamelen. Er moest vaak onder tafel betaald worden om weer een stempel op een ministerie te pakken te krijgen. 


De voetbalstichting uit Amsterdam schonk 500 Euro als tegemoetkoming in de kosten. Die bleken beduidend hoger te zijn. Bij aankomst van de container moest er alsnog een percentage 'importkosten' aan de overheid betaald worden. Anders zouden de pallets niet vrijgegeven worden. Er moest binnen twee dagen 1900 Euro bijbetaald worden. Deze van te voren niet bekend gemaakte bijdrage werd noodgedwongen betaald vanuit de Dakarkids kas. Onverhoopt en onvoorzien. 

Gelukkig heeft de clubleiding van FC Renaissance veel collega trainers bereid gevonden om tegen een donatie zakken met de veel te warme en te grote trainingspakken af te halen. De voor kinderen bruikbare voetbalkleding was minder dan helft van de 12 pallets. De restanten van de kleding en het merendeel van de niet zo sterke meegezonden voetballen zijn aan honderden kansarme kinderen uitgedeeld. De voetbalclubs waren niet echt blij met de weinig sterke voetballen. Door de voetballen aan straatspelertjes te verkopen is men er alsnog in geslaagd om met het ingezamelde geld hoge kwaliteit voetballen aan te schaffen. 


Achteraf kwamen er opgewonden berichten uit Amsterdam. Waarom wij niet op de voorzitter hadden gewacht met uitdelen. De voorzitter van FC Renaissance heeft een uitgebreid verslag gestuurd naar Amsterdam. In het Frans uiteraard. Nooit meer iets gehoord uit Amsterdam. Behalve verdachtmakingen aan het adres van de vrijwillige Nederlandse woordvoerder. Die gaf het op om telkens tientallen vragen in het Nederlands te moeten beantwoorden. Maar ook vanwege het voortdurende onbegrip in Amsterdam omtrent de Senegalese cultuur. Die dan af en toe corrupt mag zijn maar hoofdzakelijk zeer beleefd is en doorspekt van goede manieren. 

Aan de weg naar Yayeme. In Dioffior staat een gebouwtje wat 60.000 Euro heeft gekost betaald door een St. uit Rotterdam. Het zou in informatica opleidingscentrum worden voor de lokale jeugd. Heeft nooit gefunctioneerd. Heden is het een gebouwtje waar twee maalmachines staan voor lokaal geoogst meel. De NL stichting heeft indertijd 30.000 Euro subsidie besteed aan salarissen en reiskosten van adviseurs uit NL. Er zijn in de regio tientallen van dergelijke projecten die veel donateurs gelden uit o.a. NL hebben gekost en nauwelijks een bijdrage zijn geweest aan de ontwikkeling van de lokale gemeenschappen. 

De BioSoleil mensen houden het hoofd koel. In december is besloten dat BioSoleil geen antwoord meer geeft op de vele overbodige en weinig intelligente vragen van St. Yayeme uit Boxmeer. Het plan is immers bekend en het heeft tijd nodig. De voorzitter van St. Yayeme maakt veel misbaar over de rol van de Nederlandse woordvoerder van BioSoleil Senegal. Hij brengt roddels in de wereld die niets met de realiteit in Senegal te maken hebben. De Nederlandse en onbetaalde woordvoerder is echter alleen maar bemiddelaar  tussen twee partijen die elkaar moeilijk begrijpen. Het gedrag van de Support Yayeme voorzitter vertoont echter grote overeenkomsten met de vermoedelijk onbewuste racistische, vooringenomen en wantrouwige wijze van communiceren van meerdere Nederlanders met lokale partners in Senegal. 

BioSoleil heeft circa 6.300 Euro in kas voor het  project in Yayeme. Inclusief een bedrag voor een hekwerk. In april en áls al het uit noodzaak geïmporteerde materiaal binnen is. Kan BioSoleil een begin te maken met de aanleg van de volkstuin en de bouw van het dagverblijf in Yayeme. De aanleg van de tuin en de constructie van het gebouw zijn bedoeld als werkverschaffing én leerproject voor lokale jongeren. 

BioSoleil houd er al langere tijd rekening mee  dat St. Yayeme in NL onvoldoend fondsen weet te verzamelen voor o.a. de aanschaf een aanleg van een Africa Blue Pump. BioSoleil zal zorgdragen voor deze pomp en de aanleg als mocht blijken dat de NL stichting over onvoldoende middelen zou beschikken als de tuin klaar is voor plaatsing van de pomp. Dit cadeau compenseert eveneens de van te voren door St .Yayeme NL goedgekeurde facturen die BioSoleil aan St. Yayeme heeft gestuurd. 

Over enige weken heeft Association Jardin Support Yayeme haar beleidsplan voor 2016 klaar. BioSoleil zal hun plan op de nieuwe BioSoleil website plaatsen. 




Met Association Jardin Support Yayeme is op 2 januari 2016 een overeenkomst  gesloten met BioSoleil. Waarin is opgenomen dat: 

Er een officieel document komt waarin de toekenning van het terrein aan de Association voor minstens 25 jaar is verzekerd (ownership)

Het bestuur een internationale bankrekening opent op naam van hun stichting en dat elke bankopname en uitgave door 3 bestuursleden wordt ondertekend. 

Dat het bestuur in samenwerking met BioSoleil een werkplan met kostencalculatie voor de volkstuin opstelt  wat door de vereniging wordt goedgekeurd en onder toezicht van het bestuur wordt uitgevoerd. Werkzaamheden door derden worden uitgevoerd op basis van contracten. Facturen worden betaald als de contracten naar tevredenheid zijn nagekomen.

Het bestuur van Jardin Support Yayeme heeft eveneens besloten dat het een contractuele samenwerking aan wenst te gaan met St. Support Yayeme en ander donateurs. Waarbij telkens de wederzijdse inspanningen vastgelegd worden inclusief afspraken over verslaglegging en financiële verantwoording.

Het bestuur van Association Jardin Support Yayeme wil vooral duidelijk maken en  met name aan St. Support Yayeme dat zij zich dienstbaar wil maken aan de gehele bevolking en niet aan een paar families. En vrij is in haar keuze voor samenwerking met binnenlandse en buitenlandse partners.

BioSoleil laat zich niet ontmoedigen door roddels en achterklap. BioSoleil gaat de inspirerende uitdaging aan om een wezenlijke bijdrage te leveren aan de reparatie van de 1000den hectaren verdwenen bossen. In combinatie met intensieve biologische land en tuinbouw, die ook veel banen en gezond voedsel opleveren. 

Kleine stichtingen uit Europa kunnen daarbij zeker enige steun verlenen. Hierbij  is respect en kennis van de lokale tradities van groot belang. En moet neo-kolonialiserend VOC-achtig missiegedrag zoals van vroeger vermeden worden. 

BioSoleilSenegal heeft regels opgesteld om een goede samenwerking te garanderen met lokale projecten die zij steunen.